Theo Dự báo thủy văn dài hạn của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, tình hình thủy văn tại khu vực sông Ba (Củng Sơn) trong thời gian tháng 01 – 02/2023 có khả năng xảy ra 1 – 2 đợt dao động, mực nước có xu thế xuống dần. Nhiệt độ trung bình phổ biến thấp hơn đến xấp xỉ so với TBNN cùng thời kỳ, xuất hiện các đợt không khí lạnh tăng cường. Đây là điều kiện không thuận lợi cho sự sinh trưởng, phát triển của cây trồng, đồng thời làm tăng khả năng phát sinh và gây hại của sinh vật gây hại (SVGH) trên cây trồng, đặc biệt là trên cây lúa vụ Đông Xuân 2022 – 2023.

Để chủ động trong công tác chăm sóc và phòng, chống SVGH trên cây trồng thời điểm trước, trong và sau Tết Nguyên Đán Quý Mão 2023, Chi cục Trồng trọt và BVTV (Chi cục) đề nghị các cơ quan, đơn vị và địa phương tập trung chỉ đạo, triển khai thực hiện các nội dung sau:

1. Công tác sản xuất, chăm sóc cây trồng

- Tiếp tục triển khai thực hiện Văn bản số 3532/SNN-TTBVTV ngày 07/11/2022 của Sở Nông nghiệp và PTNT về Hướng dẫn sản xuất trồng trọt vụ Đông Xuân 2022 – 2023 và Thông báo số 87/TB-SNN ngày 06/12/2022 về Thông báo kết luận của Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT – Nguyễn Trọng Tùng tại Hội nghị tổng kết sản xuất trồng trọt năm 2022 và triển khai kế hoạch sản xuất năm 2023.

- Theo dõi và cập nhật thường xuyên tình hình sản xuất thực tế ở địa phương (thời vụ, cơ cấu giống) và theo dõi tác động bất lợi của các đợt mưa trái mùa và không khí lạnh tăng cường ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển của cây trồng và khả năng phát sinh, gây hại của các đối tượng SVGH để chủ động bảo vệ sản xuất.

- Phân công cán bộ kỹ thuật của Trạm Trồng trọt và BVTV (Trạm) địa phương bám sát địa bàn, tăng cường kiểm tra đồng ruộng để cập nhật thường xuyên diễn biến tình hình SVGH trên cây trồng. Tham mưu và phối hợp các cơ quan, đona vị truyền thông nhằm tuyên truyền, phổ biến hướng dẫn nông dân chăm sóc cây trồng và phát hiện, xử lý kịp thời các đối tượng SVGH có nguy cơ bùng phát.

2. Sản xuất lúa vụ Đông Xuân 2022 -2023

a) Về công tác thủy lợi, tưới tiêu

- Các địa phương (UBND cấp xã, HTX Nông nghiệp) xây dựng phương án phòng, chống hạn; rà soát, cải tạo nâng cấp hệ thống kênh mương, hồ đập chứa nước theo địa bàn quản lý; chuẩn bị tốt các điều kiện để tưới, tiêu nước chủ động trên tinh thần tiết kiệm nước, nhất là các khu vực sử dụng nguồn nước từ hồ chứa, đập dâng, trạm bơm điện; áp dụng biện pháp tưới luân phiên, tưới tiết kiệm…

- Triển khai thực hiện Nghị quyết số 19/2020/NQ-HĐND ngày 09/12/2020 của HĐND tỉnh quy định mức hỗ trợ phát triển thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng và tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trên địa bàn tỉnh Phú Yên.

b) Về công tác chăm sóc cây lúa

- Hướng dẫn và vận động nông dân tận dụng tối đa nguồn phân hữu cơ tại chỗ để bón ruộng, cải tạo độ phì nhiêu của đất, lượng bón 5 – 10 tấn/ha đã ủ hoai mục; hoặc sử dụng phân hữu cơ, hữu cơ vi sinh… theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Khuyến cáo sử dụng tro bếp để bón ruộng, vừa cung cấp thêm dinh dưỡng cho cây, vừa tăng khả năng chống rét cho cây lúa.

- Hướng dẫn nông dân thực hiện bón thúc lần 1 (8 – 10 ngày sau sạ), lần 2 (18 – 20 ngày sau sạ) và lần 3 (thời điểm cây lúa có “tim đèn”). Bón phân đầy đủ, và cân đối theo nguyên tắc 04 đúng (đúng lúc, đúng loại, đúng cách, đúng lượng), tăng lượng phân kali kết hợp cấy dặm, làm cỏ và phòng, chống SVGH.

- Khi trời lạnh, nhiệt độ xuống thấp: Ngoài việc bón thúc phân khi trời nắng ấm, giữ ruộng luôn có nước, có thể sử dụng các loại phân bón qua lá để tăng khả năng chống chịu rét (K-Humate; A-H 502; A-H 503…).

- Tiến hành khử lẫn bằng cách nhổ bỏ cây lúa cỏ, lúa lẫn giống, lúa von, lúa dị dạng, cỏ dại...; áp dụng theo quy trình sản xuất lúa giống nông hộ, đặc biệt là các ruộng sản xuất lúa giống. Khi cây lúa được 30 – 32 ngày, có thể tháo cạn nước để hạn chế đẻ nhánh vô hiệu, giải thoát khí độc trong đất, kích thích rễ ăn sâu...

c) Về công tác bảo vệ thực vật (BVTV) trên cây lúa

- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, chỉ đạo thực hiện công tác phòng, chống SVGH. Tiếp tục đẩy mạnh áp dụng các chương trình Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), “Ba giảm ba tăng”, “Một phải năm giảm”, “Công nghệ sinh thái”; tích cực hưởng ứng chiến dịch “Tháng diệt chuột” hàng năm.

- Tập trung quản lý cỏ dại, chuột và ốc bươu vàng ngay từ đầu vụ; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến các biện pháp diệt cỏ, chuột và ốc bươu vàng hiệu quả để nông dân biết, thực hiện.

- Theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây lúa, các đối tượng SVGH để chủ động quản lý và phòng, chống kịp thời, hiệu quả. Cụ thể là ốc bươu vàng, chuột, sâu năn, bệnh đạo ôn lá,…

- Các địa phương vận động nông dân thăm đồng thường xuyên trước, trong và sau Tết Nguyên Đán nhằm điều tra, phát hiện sớm sinh vật hại để có biện pháp phòng, chống kịp thời, hiệu quả; cần lưu ý các đối tượng sau:

+ Ốc bươu vàng: Ốc bươu vàng gây hại trên cây lúa đại trà và có xu hướng tăng mật độ trên cây lúa sạ muộn, cục bộ trên chân ruộng trũng. Để hạn chế ốc phát sinh và gây hại, nông dân nên áp dụng biện pháp thủ công: Diệt ổ trứng, nhặt, vợt bắt ốc trên ruộng, mương nước, đặt thức ăn dẫn dụ... và thu gom, tiêu diệt. Khi mật độ cao có thể dùng một số loại thuốc đặc hiệu để phun trừ.

+ Chuột: Để hạn chế chuột gây hại mạnh thời gian tới, cần tiếp tục diệt chuột bằng nhiều biện pháp như: Đặt bẫy (Bẫy bán nguyệt, bẫy lồng,…); đánh bả bằng thuốc sinh học, hóa học (ưu tiên dùng bả sinh học). Khi đặt bẫy, bả cần chú ý đảm bảo an toàn cho người và gia súc chăn thả xung quanh ruộng. Nghiêm cấm không sử dụng điện để diệt chuột.

+ Sâu năn: Đề nghị các Trạm tăng cường theo dõi bẫy đèn để dự báo chính xác các đợt muỗi năn ra rộ có khả năng gây hại trên đồng ruộng. Những vùng xác định muỗi năn ra rộ với số lượng lớn sau 3 – 5 ngày có thể sử dụng các loại thuốc nội hấp, lưu dẫn hoặc thuốc dạng hạt để phun phòng, chống. Không sử dụng thuốc phun trừ sâu năn khi lúa trên 35 – 40 ngày (thời điểm này sâu năn chỉ gây hại trên dảnh vô hiệu).

+ Rầy nâu, rầy lưng trắng: Tăng cường kiểm tra đồng ruộng nhằm phát hiện kịp thời phát sinh của rầy nâu, rầy lưng trắng trên những giống bị nhiễm như TBR1, KD18, OM2695-2, ĐV108,… hoặc ruộng gieo sạ dày.

+ Bệnh đạo ôn: Với điều kiện thời tiết vụ Đông Xuân ngày nắng nhẹ, sáng sớm lạnh có nhiều sương thuận lợi cho bệnh đạo ôn phát triển trong thời gian tới. Nếu không phòng, chống bệnh đạo ôn trên lá kịp thời và hiệu quả bệnh sẽ gây hại nặng, sau đó tấn công trên cổ lá, cổ bông, làm hạt lúa lép, giảm năng suất đáng kể. Để chủ động chăm sóc và phòng, chống bệnh đạo ôn gây hại cây lúa vụ Đông Xuân 2022 - 2023, các địa phương nên: Tăng cường kiểm tra đồng ruộng, sớm phát hiện bệnh đạo ôn gây hại lúa và tổ chức phun thuốc phòng, chống kịp thời, không để bệnh gây hại nặng và lây lan. Đặc biệt lưu ý trên những ruộng sạ giống nhiễm bệnh đạo ôn như: MT10, VĐ8, PY2, IR 17494, OM4900, OM2695-2, OM6976, TBR1, ĐV108,..., sạ dày, bón thừa đạm. Khi bệnh phát sinh, cần giữ nước trong ruộng, khoanh vùng những ruộng có tỷ lệ bệnh cao; huy động lực lượng phun trừ theo nguyên tắc 4 đúng (đúng lúc, đúng thuốc, đúng cách, đúng liều lượng) bằng các loại thuốc đặc hiệu trừ bệnh đạo ôn.

Ngoài ra, cần quan tâm theo dõi thường xuyên một số đối tượng như: Bọ trĩ, ruồi đục nõn, bệnh khô vằn, thối thân,.... kịp thời phòng, chống khi tỷ lệ hại có xu hướng tăng cao và gây hại nặng.

3. Sản xuất và chăm sóc các loại cây trồng khác

- Tiếp tục chăm sóc cây khỏe, bón phân kali, lân bổ sung, giảm lượng phân đạm để cây khỏe và tăng khả năng chống chịu rét. Khi trời lạnh và có sương muối, cần phun, tưới nước trên mặt lá làm tan sương để tránh hiện tượng cháy lá khi có ánh nắng trở lại.

- Chăm sóc, thu hoạch, cung cấp các loại hoa, cây cảnh, rau màu thực phẩm cho tiêu dùng dịp Tết Nguyên Đán, cần tuân thủ các quy định về vệ sinh môi trường, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm…

- Cần chú ý theo dõi và phòng, chống các đối tượng SVGH trên cây rau, màu như bọ nhảy, bệnh thối nhũn, các loại sâu ăn lá,… Tiếp tục hướng dẫn phòng, chống SVGH trên cây rau bằng các biện pháp tổng hợp, ưu tiên biện pháp sinh học. 

- Đẩy mạnh điều tra, phát hiện và phòng, chống SVGH trên cây màu và cây công nghiệp các loại; đặc biệt chú ý đổi tượng sâu keo mùa Thu hại ngô, bệnh khảm lá hại sắn, bệnh chết nhanh, bệnh chết chậm trên cây tiêu…

Đề nghị các Trạm Trồng trọt và BVTV tăng cường phối hợp với Phòng Nông nghiệp/Phòng Kinh tế các huyện, thị xã, thành phố và UBND cấp xã, HTX trong công tác chăm sóc và phòng, chống SVGH trên cây trồng trước, trong và sau Tết Nguyên Đán Quý Mão 2023 đạt hiệu quả./.

Vui lòng đợi ...